انتها شکوه بازار قیصریه اصفهان - وبلاگ باران علم

به گزارش وبلاگ باران علم، در پی بارش های اخیر باران و برف در اصفهان، سقف بخشی از بازار قیصریه و ورودی بازار چیت سازها ریزش پیدا نموده است.

به گزارش وبلاگ باران علم به چهارسوی دوم بازار قیصریه و ورودی بازار چیت سازها می رسیم، همان جایی که سقف بخشی از این بازار در پی بارش های اخیر باران و برف در اصفهان ریزش پیدا نموده است.

سقف این بخش از بازار قیصریه سوراخ شده و همچنان آوار در محل باقی است... ویترین یکی از مغازه داران به علت ریزش آوار روی آن تخریب شده و آثار رطوبت نیز در سقف آشکار است. داربست هایی در محل حادثه وجود دارد که بازاریان می گویند در روز آدینه نصب شده است، اما آنچه پیداست هنوز از عملیات بازسازی و بازسازی خبری نیست!

یکی از بازاریان می گوید: اینجا ورودی سرای چیت سازها است که بعد از باران و برف اخیر، سقف بخشی از ورودی آن فرو ریخت، البته قبل از آن هم سقف بازار قیصریه آسیب دیده بود و متأسفانه از طرف میراث فرهنگی هم رسیدگی نمی شد.

او ادامه می دهد: احتمال این زیاد است که سقف سایر بخش های بازار هم ریزش کند. ما انتظار رسیدگی داریم، هرچند که بارها و بارها تذکر داده ایم، ولی تأثیری نداشته است. خدا رحم کرد که ریزش این بخش از سقف در شب رخ داد و بازار تعطیل بود، چون سقف روی ویترین یکی از مغازه دارن ریخت و اگر این حداثه در روز اتفاق می افتاد جان آدم ها هم درخطر بود. البته هرلحظه این احتمال وجود دارد که جان مردم درخطر ریزش دوباره سقف بازار در قسمت های مختلف آن قرار بگیرد، علاوه بر اینکه میراث اصفهان هم درخطر جدی است.

یکی دیگر از مغازه دارانِ همان محدوده با ما همراه می شود. او درباره این حادثه شرح می دهد: همین سقف حدود دو یا سه سال است که مدام نم می داد و سال جاری هم به علت باران و برفی که آمد بازهم بیشتر شد که بازاری ها آن را ایزوگام کردند، البته قبلاً هم ایزوگام نموده بودند ولی به علت بارندگی های اخیر دوباره روی آن تکرار کردند.

او می افزاید: قبل از این حادثه و به علت مسائلی که سقف داشت بارها به میراث فرهنگی گفته بودیم، که از میراث هم آمدند و گفتند باشه آنالیز می کنیم. ولی به هیچ عنوان نیامدند؛ تا اینکه برف اخیر آمد و روی سقف نشست و کم کم داخل پی رفت. اتفاقاً مغازه دارانِ بنده خدا روی ویترین هایشان فیبر گذاشته بودند تا مسئله ای ایجاد نشود، اما باران و برفی که آمد باعث شد که سقف نصف شب بریزد و خدا خیلی رحم کرد که در روز نبود چون حتماً یکی دو نفر زیر آوار می رفتند.

این مغازه دار می گوید: روز آدینه که تعطیل بود از طرف آتش نشانی و میراث فرهنگی و شهرداری آمدند و سقف ریخته شده را دیدند و داربست زدند، تا ببینیم کی می آیند انجام وظیفه نمایند! فعلاً فقط داربست زدند. الآن هم نمی دانم که می خواهند فقط همین تکه را تعمیر نمایند یا نه، چون مسئله اصلی این است که پشت این سقف تیمچه دال خدجه و یک کاروانسرا وجود دارد که چندین سال است مخروبه شده اند و همین دو ساختمان روی سقف ورودی بازار چیت سازها اثر گذاشته است. البته ما درباره این تیمچه و کاروانسرا خیلی به میراث گزارش کردیم، ولی توجهی نمی کردند و می گفتند که فعلاً بودجه کم است و ان شاالله بودجه برسد می آییم و تعمیر می کنیم! که نیامدند.

او ادامه می دهد: الآن یک نفر داخل تیمچه دال خدجه کار می نماید که اگر او هم نبود اینجا تا حالا هزارباره ریخته بود. بنده خدا دیروز که آمد تا سر کارش برود بازهم یک قسمت دیگر از این تیمچه ریخته بود و آوارش پشت در را بسته بود و این بنده خدا نمی توانست به داخل تیمچه وارد شود، برای همین از روی پشت بام کاروانسرای مخروبه سرای چیت سازها به تیمچه دال خدجه وارد شد و پشت درِ آن را خالی کرد.

این فرد تأکید کرد: مسائل بازار قیصریه و تیمچه هایش زیاد است، چون این طاق ها به هم وصل است. متأسفانه مسئولین می گویند بازاری ها توجه نکردند! اما بروند پشت بام را ببیند، طاق اینجا را ببیند، اینجا سه لایه ایزوگام شده که بازاری ها انجام داده اند و میراث هیچ کاری ننموده است.

با یکی از بازاریان به داخل تیمچه دال خدجه می رویم. او قسمت های مختلف این سرای مخروبه را به ما نشان داده و با اشاره به یکی از تیرک های چوبی که اتصال بین دیوار تیمچه و سقف ریزش شده اخیر را موجب شده است، شرح می دهد: الآن اگر این چوب را قطع کنیم سقف کامل پایین می آید، تمام نیرویش بر روی همین تیرک چوبی است!

او سپس به سردر تیمچه اشاره نموده و ادامه می دهد: این سردر را می بینید، هفته قبل پایین آمد. این تیمچه طاق شیروانی داشت که چند سال پیش ریزش کرد و جای خالی تیرک های چوبی در دیوار آن تعیین است؛ وقتی ریزش کرد همه اش ریخت.

این فرد گفت: طاق بازار قیصریه دست همین تیمچه بوده و به مرور روی سقف بازار هم اثر گذاشته و این ریزشی که شما دیدید روی پشت بام بود که ما چند سال آن را ایزوگام کردیم ولی تأثیری نداشت، چون داخل طاق ترک هایی خورده که این ترک ها موجب شده آب به داخل نفوذ کنده و خشت ها را از بین برد. درواقع همه این آسیب ها مربوط به تیمچه دال خدجه است و آب باران و برفِ اخیر، اینجا را شسته و طاقش پایین آمده و حتماً تا چند وقت دیگر همه این قسمت های تیمچه که در اتصال به سقف بازار است پایین می آید و در پیش طاق بازار هم ریخته می شود. ما با هزینه های خودمان پشت این دیوار را محکم کردیم که دیوار برنشود، اما یک روز مثل همان طاق که پایین آمد اینجا هم برمی شود.

او اضافه کرد: یک زمانی آدم های زیادی در تیمچه دال خدجه کار می کردند و کاسبی داشتند، اینجا تولیدی بود و هنوز دار قالی و نخ های آن ها دیده می شود اما همه اش ریزش نموده است. این چوب همین سقف را نگه داشته که اگر بشکند معلوم نیست چه اتفاقی برای آن سمت راسته بازار قیصریه خواهد افتاد! ما بارها این موضوع را با میراث فرهنگی و استانداری و شهرداری مطرح نموده و نامه نگاری کردیم که بیایید و فکری به حال اینجا بکنید اما نکردند تا اینکه دو سه روی قبل سقف بازار ریخت و فیلم آن در فضای مجازی منتشر شد و میراث و شهرداری مجبور شدند که بیایند و داربست بزنند و حتماً اگر فیلمی منتشر نمی شد آن ها هم نمی آمدند.

این فرد اشاره می نماید: یک نکته دیگر این است که چند سال قبلاً از طرف شهرداری جلوی تیمچه دال خدجه پلاکارد زده بودند که شما باید ظرف 15 روز بیایی و اینجا را دست کنی، ولی صاحب این تیمچه آدم کله گنده ای است و وقتی این پلاکارد را دید و فهمید شهرداری زده است به شاگردش گفت اینو بِکَن بیار پایین شهرداری هم کاری نداشت و دیگر پیگیری نکرد!

او می گوید: یکی از کارشناسان میراث به من گفت شانسی که بناهای تاریخی اصفهان آورده اند این بوده که در چند سال اخیر برف نیامده بود چون برف روی بنا می نشیند و 90 درصد آن آرام آرام داخل آثار نفوذ می نماید درحالی که باران می آید و عبور می نماید.

با او به روی پشت بام بازار قیصریه می رویم، درست در جایی که سقف ریزش پیدانموده است. شرایط پشت بام بازار قیصریه نشان می دهد که سقف آن برخلاف مبانی بازسازی، تماماً ایزوگام شده است! از پشت بام، شرایط اسفناک تیمچه دال خدجه نیز پیداست... یک سو تیمچه و سوی دیگر کاروانسرا قرار دارند که هردو مخروبه اند و سازه سست آن ها راسته بازار قیصریه را با تهدید جدی روبرو نموده است!

او بخشی از سقف رانشانمان می دهد و می گوید: ما الآن روی سقف بازار قیصریه و محلی هستیم که سقفش پایین ریخته. اینجا تَرَک خیلی بزرگی داشت که آب به داخل گنبد بازار نفوذ می کرد. انبار من هم همین جا زیر این سقف بود اما چند سال پیش آن را خالی کردم چون تَرَک های خیلی بزرگی در آن به وجود آمد. مسئول میراث را به انبارم بردم تا ترک ها ببیند و او هم گفت که هرآن احتمال ریزش دارد و این طور نیست که تکه تکه جدا شود بلکه یک دفعه پایین می آید. متأسفانه ما چند سال است که درگیر این مسئله هستیم و خیال نکنید که موضوع به پایین آمدن این طاق در این چندروزه محدود می شود، من 27 سال است که در این بازار کار می کنم و بالای 15 سال است که درگیر ایجاد ترک و ریزش سقف هستیم. اینجا دیواربه دیوار میدان نقش دنیا است و گردشگران فکر نمی نمایند که چنین مسئله ای در بازار وجود داشته باشد!

این مغازه دار از روی پشت بام به تیمچه دال خدجه اشاره نموده و ادامه می دهد: دیوار تیمچه جداشده و اتصالش به بازار فقط به وسیله آن چوب است که اگر بشکند، در آن صورت سقف بازار می ریزد. این تیمچه 12 سال پیش مخروبه شد و بعد یک بنده خدایی امد تا آن را با قیمت 5 میلیارد تومان بخرد روبه راهش کند، آن موقع این قیمت خیلی بالایی بود، اما صاحب این تیمچه که وضع مالی خیلی خوبی دارد 5 میلیارد را قبول نکرد و با دست عدد 7 را با خریدار نشان داد، یعنی 7 میلیارد می فروشم که برای همین هم معامله سر نگرفت. جالب این است که مالکش خّیر مدرسه ساز هم هست ولی به میراث فرهنگی خود خیانت کرد و الآن دست وراث هم افتاده است.

او شرح می دهد: این کاروانسرا هم در کنار تیمچه عامل دیگری برای ریزش سقف بازار است چون هردوی این ساختمان های مخروبه، سقف های بازار را به سمت خرابه ها می کشند، تَرَک های زیادی هم وجود دارد که امیدواریم آسیب به سایر بخش ها سرایت نکند.

این فرد با اشاره به بخشی که اخیراً ریزش پیدانموده است، می افزاید: میراث به ما گفت که آن را از پایین درستش می نماید، اما مهم تر از همه این تیمچه است که دارد کم کم به راسته بازار قیصریه آسیب می رساند چون تیرک های چوبی روی دیواره قیصریه متصل شده و اگر تیمچه دال خدجه و کاروانسرا خراب شود به راسته بازار قیصریه هم آسیب جدی می رساند.

خبرنگار ایسنا قبل از بازدید از محل وقوع حادثه در بازار قیصریه و تیمچه دالخدجه، با علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان تماس گرفت، اما ایشان تلفن خود را پاسخ نداد! بعد از بازدید خبرنگار و عکاس ایسنا از محل نیز، مجدداً خبرنگار ایسنا چندین بار برای دریافت پاسخ های لازم با مدیرکل تماس گرفت که بازهم پیروز به ارتباط با او نشد. البته این نخستین بار نیست که وی از پاسخ به تلفن خبرنگار ایسنا خودداری می نماید.

گفتنی است که سید مهدی موسوی موحد، معاون میراث فرهنگی استان اصفهان نیز اگرچه پیش تر از همکاری با خبرنگار ایسنا در موضوعات مختلف دریغ ننموده بود، اما در این موضوع، او نیز جوابگوی تلفن نبود!

ضمن اینکه فریبا خطابخش، مدیر پایگاه دنیای نقش دنیا نیز مدتهاست که شماره خبرنگار ایسنا را به علت پرداختن به موضوع بازسازی دو گنبد مسجد شیخ لطف الله و مسجد جامع عباسی مسدود نموده است! اما بااین حال ایسنا کوشش کرد تا به وسیله سایر وبلاگ باران علم این رسانه، دیدگاه فریبا خطابخش در مورد ریزش بخشی از سقف ورودی بازار قیصریه را نیز جویا شود که او به این جمله اکتفا کرد که با روابط عمومی صحبت کنید!

اینکه بعد از ماجرای بازسازی های غیراصولی دو گنبد مسجد شیخ لطف الله و مسجد جامع عباسی و پرداختن رسانه ها به آن ها ازجمله پیگیری ایسنا در این خصوص، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان تصمیم گرفته تا برای کوچک ترین تا بزرگ ترین مباحثی که با این اداره ارتباط مستقیم دارد وبلاگ باران علم را به روابط عمومی ارجاع می دهند، رویه ای غیرحرفه ای است که قطعاً ایسنا در آینده به آن نیز خواهد پرداخت.

اما با توجه به همین موضوع، خبرنگار ایسنا قبل از بازدید از محل ریزش سقف بازار قیصریه در ورودی بازار چیت سازها، با شهرام امیری، مدیرکل روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان تماس گرفت که او در بخشی از پاسخ های خود به ایسنا اظهار کرد: ریزش این بخش از سقف بازار قیصریه بعد از بارندگی های اخیر(باران و برف) رخ داد؛ ضمن اینکه در پشت همین مکان تیمچه ای وجود دارد که صاحب آن عمداً در حال تخریب تیمچه است و باعث شده بازار چیت سازها تکیه گاه خود را از دست بدهد! ضمن اینکه بازار به همت بازاریان هم احتیاج دارد و ضروری است قبل از وقوع حادثه، مسائل موجود را به ما اطلاع دهند تا اقدام کنیم.

او بعلاوه تأکید کرد: امکان پایش بازار قیصریه با توجه به 8 کیلومتر طول و 8500 مغازه به تنهایی از عهده اداره میراث فرهنگی برنمی آید و ما خواهش کردیم که نهادهای مختلف ازجمله شهرداری، شورای بازار و شوراهای تیمچه ها نیز در این زمینه یاری نمایند که فعلاً سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان به مسئله ورود پیدا نموده است.

اما بعد از مشاهدات ایسنا از محل ریزش سقف در بازار قیصریه، خبرنگار این رسانه با مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان نیز تماس گرفت. محمدعلی ایزدخواستی دراین باره به ایسنا گفت: اگرچه متولی این حوزه اداره کل میراث فرهنگی استان است، اما ما در حال حاضر روی این قسمت از بازار ورود نموده و قبل از آن هم در بقیه قسمت های بازار کار نموده ایم.

او در مورد ورود این سازمان به موضوع بازسازی بخشی که در بازار قیصریه دچار ریزش شده است، شرح داد: این مسئله در بودجه ما قرار نداشت و در برنامه سال جاری ما نبود اما آقای دکتر ایزدی گفتند کار کنید و کارگاه را تجهیز کنید. این نکته باید ذکر شود که متولی بازار قیصریه، سازمان نوسازی بهسازی نیست، با این وجود کارهای بازار را هم انجام می دهد و از همین رو وقتی از ریزش بخشی از سقف بازار قیصریه آگاه شدیم به آن ورود پیدا کردیم؛ ضمن اینکه قبل از این حادثه و در سال های قبل نیز بازار را آسیب سنجی نموده و هشدارهای اولیه را داده بودیم و حالا هم وظیفه مان پاسداری از میراث شهر است.

ایزدخواستی با بیان اینکه داربست هایی که در محل وقوع ریزش سقف ورودی بازار چیت سازها در قیصریه قرارگرفته از سوی سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان نصب شده اند، به این پرسش که عملیات بازسازی و بازسازی این بخش از چه زمانی شروع می شود، توضیح داد: داربست ها دیروز نصب شد و انشا الله از هفته آینده کار می کنیم.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان در پاسخ به چراییِ شروع عملیات بازسازی و بازسازی از هفته آینده علی رغم شرایط اضطرار آن، گفت: من پیمانکار خصوصی نیستم که بگویم بچه ها بروید و شروع کنید! وقتی قرار است پروژه ای انجام شود من باید مصوبات قانونی خود را بگیرم، باید ردیف بودجه ام را شروع کنم، باید قراردهای قانونی خود را ببندم؛ این ها مسائلی است که قانون جلوی پای من گذاشته و باید تشریفات قانونی را رعایت کنم، اما به علت شرایط اضطرار در این قسمت از بازار که اعلام کردند احتمال خطر قابل ملاحظه ای وجود دارد به همین علت به بچه ها گفتم قبل از عقد قراردادها عملیات را کم کم شروع نمایند چراکه به حفاظت اضطراری احتیاج دارد. ازاین رو به آن ورود پیدا کنیم تا بعد هم تشریفات قانونی آن بیاید و رعایت شود.

ایزخواستی ادامه داد: اگر من تشریفات قانونی را رعایت نکنم در دفتر نظارتی به فساد محکوم می شود، مثلاً باید برای اینجا مناقصه ای برگزار شود و من نمی توانم پروژه را بدون تشریفات قانونیِ مناقصه به کسی بسپارم. شروع شدن پروژه منوط به همیین مسئله است تا پس فردا نگویند این فامیلش بوده و خواسته پول تو جیب این کنه. من باید تشریفات قانونی را رعایت کنم، باید اعلام رسمی بکنم تا بتوانم برای آن پیمانکار بگیرم، نیروی اجرایی بگیرم و مصالحش را قانوناً خریداری کنم؛ اما به خاطر شرایط اضطراری که این قضیه داشت فعلاً به بچه ها گفتم که از موجودیِ سازمان شروع نمایند هرچند خیلی محدود است، تا خدای ننموده خطر توسعه پیدا نکند و حداقل مردم بفهمند اینجا فضای کارگاهی است و با مراقبت بیشتری حرکت نمایند و هشدارهای اولیه داده شود.

او بعلاوه در پاسخ به اینکه آیا سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان به موضوع تیمچه دال خدجه ورود پیدا خواهد نمود یا خیر چراکه درست در پشت بخش تخریب شده بازار قیصریه واقع شده است و یکی از عوامل اصلی این ریزش و بعلاوه تهدیدنماینده راسته بازار است، شرح داد: دراین باره نیز با اداره میراث فرهنگی استان صحبت کردیم، اما این اداره باید در درجه اولیه تکلیف قانونی مالکیت این تیمچه را تعیین کند و وقتی تعیین شد آن وقت ما آنالیز می کنیم که به صورت قانونی به حیطه آن ورود پیدا کنیم.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان اضافه کرد: قاعدتاً ما نمی توانیم به موضوع تیمچه ها ورود پیدا کنیم چراکه مالک خصوصی دارند و لذا تکلیف این تیمچه باید به صورت قانونی تعیین شود و مالک باید با فشار قانون در راستای حفاظت و بازسازی آن اقدام کند چراکه اگر سازمان نوسازی و بهسازی فقط بخواهد به تیمچه ها ورود کند هیچ بودجه ای برای کارهای ضروری ترِ خود نخواهد داشت.

ایزدخواستی تأکید کرد: تیمچه ها مالکیت خصوصی دارند، من نمی توانم ملک خانه شما را بازسازی کنم، اما اگر قانوناً ملک شما جزو نفایس شهری باشد باید تحت فشار قانونی قرار بگیرید و خودتان از آن حفاظت کنید و اگر نمی توانید حفاظت کنید به عنوان مشارکت به سمت ما بیایید که البته مالکان حاضر به مشارکت نیستند، یعنی حاضر نیستند که قسمتی از ملک خود را به نام سازمان نوسازی بهسازی بزنند و سازمان هزینه های آن را از شهرداری تأمین نموده و برای بازسازی آن ورود پیدا کند؛ البته می تواند به جای سازمان نوسازی بهسازی، هر نهاد دیگری به موضوع مشارکت ورود کند. درمجموع، رعایت تشریفات قانونی بسیار حائز اهمیت است.