گوگل 23 ساله شد؛ از موتور جست وجوی ساده تا غول اینترنتی
به گزارش وبلاگ باران علم، دانش قدرت است و در دوران دیجیتالی فعلی، شرکتی به نام گوگل بیش از هر شرکت دیگری دانش دنیا را شکل می دهد. به غیر از چین که گوگل در آن فیلتر است، طبق آنالیز های اجرا شده بیش از 87 درصد از کامپیوترهای دسکتاپ و 94 درصد از گوشی های موبایل از موتور جست وجوی گوگل استفاده می نمایند.
برای بیشتر سایت ها، حجم زیادی از ترافیک از نتایج جست وجو به دست می آید و تحقیقات نشان داده که پنج یا شش نتیجه اول در جست وجوی گوگل بیش از 60 درصد از کلیک ها را به خود اختصاصی می دهند. به عبارت دیگر، گوگل به تنهایی می تواند ترافیک یک سایت را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
به همین دلیل تبلیغات در گوگل بسیار سودآور بوده است و در سال 2020 این شرکت به وسیله تبلیغات حدود 150 میلیارد دلار عایدی کسب نموده است که 80 درصد از کل عایدی این شرکت را تشکیل می دهد. گوگل در حال حاضر حدود 1 تریلیون دلار ارزش دارد و تسلط مطلق آن بر وب منجر به تحت فشار قرار گرفتن این شرکت از طرف نهادهای قانونی بعضی کشورها شده است.
این غول اینترنتی، 4 سپتامبر 1998 به اسم یک سایت معمولی و بی ادعا کار خود را شروع کرد. چند روز قبل تولد 23 سالگی گوگل بود و به همین مناسب در این مطلب به چگونگی تبدیل این سایت به یک غول اینترنتی فراگیر می پردازیم.
1996؛ شکل گیری ایده های اولیه
ریشه این غول اینترنتی که امروزه با نام گوگل می شناسیم، به انتها نامه دکترای لری پیج برمی گردد. او با نوشتن این انتها نامه می خواست ارتباط ریاضی با اینترنت به خصوص در زمینه عملکرد ساختارهای پیوندی را آنالیز کند. او سیستمی را طراحی کرد که اگر سایت های خاصی بیشتر از دیگر سایت ها مورد استناد قرار می گرفتند، پاداش بیشتری دریافت می کردند.
مدتی بعد یکی دیگر از دانشجوهای استنفورد به نام سرگی برین به این پروژه ملحق شد و این دو الگوریتم PageRank را توسعه دادند که سایت ها را نه فقط به وسیله تعداد لینک های ذکر شده، بلکه از نظر کیفیت لینک ها هم رتبه بندی می کرد. این دو نفر برای موتور جست وجویی که در آن موقع فقط روی سرورهای استنفورد کار می کرد، نام BackRub را انتخاب کردند.
نکته قابل توجه این است که BackRub نخستین موتور جست وجو نبود و در آن موقع یاهو که آن هم به وسیله فارغ التحصیل های استنفورد تأسیس شده بود، به اسم مهم ترین موتور جست وجو استفاده می گردد. اما ایده پیج و برین برای استفاده از یک الگوریتم پیشرفته به منظور جست وجوی کل اینترنت و رتبه بندی سایت ها بر اساس کیفیت و کمیت لینک ها بسیار کارآمدتر از روش یاهو بود که از کارمندان خود برای لیست بندی سایت ها استفاده می کرد. البته در آن موقع هیچ کس نمی دانست که روش گوگل بسیار بهتر است.
1998؛ تولد گوگل
پیج و برین نام BackRub را کنار گذاشتند و در سال 1997 نام گوگل انتخاب شد. گوگل از واژه گوگول گرفته شده که به معنای یک عدد یک و صد صفر جلوی آن است. این دو نفر در تاریخ 17 سپتامبر 1997 دامنه Google.com را ثبت کردند ولی 4 سپتامبر سال بعد این شرکت رسما کار خود را شروع کرد. بنابراین بسیاری از رسانه ها، 4 سپتامبر را به اسم تولد رسمی گوگل در نظر می گیرند.
2000؛ یاهو استفاده از موتور جست وجوی گوگل را شروع کرد
اگرچه در سال 2020 یاهو همچنان پیشتاز بازار موتورهای جست وجو بود، اما مدیران ارشد این شرکت متوجه شدند که رویکرد آن ها جوابگوی سرعت زیاد توسعه اینترنت نیست. در تاریخ 26 ژوئن یاهو خاطرنشان کرد که از این به بعد از موتور جست وجوی گوگل استفاده می نماید. اما یاهو شکست را نمی پذیرفت و می گفت تا بازسازی کامل موتور جست وجوی خود، از همکاری گوگل بهره خواهد برد.
2002؛ گوگل پیشنهاد خرید 3 میلیارد دلاری از طرف یاهو را رد کرد
در تابستان 2002 یاهو با پرداخت 3 میلیارد دلار قصد داشت گوگل را تصاحب کند که با پاسخ منفی مدیران گوگل روبه رو شد. در آن موقع یاهو همچنان شرکت عظیم تری محسوب می شد و عایدی سالانه آن به 837 میلیون دلار می رسید ولی گوگل در سال فقط 240 میلیون دلار عایدی کسب می کرد.
1 آوریل 2004؛ گوگل جیمیل را معرفی کرد
زمانی که گوگل سرویس ایمیل خود را برای رقابت با هات میل مایکروسافت و سرویس ایمیل یاهو راه اندازی کرد، به علت تاریخ معرفی آن بسیاری تصور کردند که این یک شوخی است. جیمیل در تاریخ 1 آوریل معرفی گردید که در این روز معمولا شرکت ها دروغ های خلاقانه ای را مطرح می نمایند. این سرویس با ارائه ظرفیت 1 گیگابایت سروصدای زیادی ایجاد کرد. در آن دوران سرویس های ایمیل رایگان فقط چند مگابایت ظرفیت را ارائه می کردند.
در حقیقت، یاهو برای پاسخ به این سرویس گوگل، ظرفیت سرویس ایمیل رایگان خود را به فقط 100 مگابایت رساند که نشان داد این شرکت مانند گوگل نمی تواند نظر کاربران را جلب کند.
29 آوریل 2004؛ گوگل راهی بازار سهام شد
آوریل 2004 ماه بسیار مهمی برای گوگل محسوب می گردد. این کمپانی در این ماه بعد از معرفی جیمیل، در تاریخ 29 آوریل با ارزش 27 میلیارد دلار راهی بازار سهام شد.
8 فوریه 2005؛ گوگل مپ از راه رسید
اگر از جمله هواداران سرسخت نرم افزارهای اپل نیستید و در چین زندگی نمی کنید، به احتمال زیاد گوگل مپ یکی از ابزارهای ضروری موجود برای زندگی روزمره شما محسوب می گردد. این سرویس در سال 2005 مختص کامپیوترهای دسکتاپ بود اما بعد از همه گیری گوشی های هوشمند، معروفیت گوگل مپ هم چندین برابر شد. طبق گزارش های منتشر شده، استیو جابز شخصا با مدیران گوگل تماس گرفت تا به وسیله همکاری با اپل، اپلیکیشن گوگل مپ برای نخستین آیفون آماده گردد.
ژوئیه 2005؛ گوگل اندروید را تصاحب کرد
در اواسط 2005 گوگل در حوزه های مختلف سخت مشغول کار بود. در این دوران گوگل با پیشی گرفتن از یاهو تبدیل به مهم ترین موتور جست وجو در آمریکا شده بود و مانند دیگر غول های تکنولوژی، فرایند تصاحب استارت آپ های آینده دار و بهره گیری از تکنولوژی های آن ها را شروع کرد.
در ژوئیه این سال، گوگل یک استارت آپ نرم افزاری به نام اندروید را تصاحب کرد. رقم این قرارداد هیچ وقت فاش نشد اما یکی از مدیران ارشد گوگل از آن به اسم برترین معامله تمام دوران یاد می نماید. در حال حاضر اندروید محبوب ترین سیستم عامل موبایل دنیا است و نقش عظیمی در سهم بازار 90 درصدی موتور جست وجوی گوگل ایفا می نماید.
2006؛ گوگل یوتیوب را خرید
تصاحب یوتیوب یکی دیگر از مهم ترین خریدهای گوگل در تاریخ فعالیت این شرکت محسوب می گردد. طبق جدیدترین گزارش های منتشر شده، فقط در سه ماهه دوم 2021، یوتیوب به وسیله تبلیغات عایدی 7 میلیارد دلاری برای گوگل به ارمغان آورده است.
2007؛ گوگل DoubleClick را تصاحب کرد
گوگل در آن موقع یک غول در حوزه تبلیغات بود اما بعد از خرید 3.1 میلیارد دلاری DoubleClick، به بهره گیری از ردیاب های مبتنی بر کوکی های مرورگرها روی آورد.
2008؛ اولین گوشی اندرویدی عرضه شد
گوشی HTC Dream در سپتامبر 2008 معرفی گردید و در اکتبر 2008 به دست کاربران رسید. جذابیت این گوشی به میزان اولین آیفون نبود اما به اسم اولین گوشی اندرویدی در تاریخ ماندگار شد.
2015؛ تأسیس هلدینگ آلفابت
در اواسط دهه 2010، گوگل یک شرکت فعال در حوزه های متنوع بود و به همین دلیل بنیان گذاران این شرکت تصمیم گرفتند ساختار آن را تغییر دهند. این دو مدیریت هلدینگ آلفابت را بر عهده گرفتند و گوگل به زیر مجموعه این هلدینگ منتقل شد و مدیریت گوگل هم بر دوش ساندار پیچای افتاد.
2016؛ شروع ساخت گوشی های هوشمند
با وجود اینکه گوشی های پیکسل هیچوقت چندان پرفروش نبوده اند و به طور گسترده راهی بازار نشده اند، اما در هر صورت بخش مهمی از این شرکت را تشکیل می دهند و اهمیت زیادی برای این شرکت دارند. اگرچه گوگل در طراحی و ساخت گوشی های نکسوس هم نقش مهمی ایفا نموده بود، اما گوگل با سری پیکسل به طور همه جانبه وارد صنعت گوشی های هوشمند شد.
2018؛ گوگل بخش عظیمی از HTC را تصاحب کرد
در سال 2018 فرایند انتقال بخش عظیمی از HTC به گوگل نهایی شد و در ازای این قرارداد، گوگل توانست تعداد زیادی از مهندسین HTC را به خدمت بگیرد و بیش از پیش برای ساخت گوشی های پیکسل مستقل شد. باید خاطرنشان کنیم برای چند نسل نخست گوشی های پیکسل، شرکت HTC نقش مهمی داشت.
2020؛ افزایش فشار بر گوگل به علت انحصارگرایی
بسیاری از کاربران دنیا (به غیر از افرادی که در چین زندگی می نمایند)، بدون بهره گیری از سرویس های متنوع گوگل با مسائل زیادی روبه رو می شوند. آیا یک شرکت باید چنین قدرت گسترده ای داشته باشد؟ نهادهای نظارتی در بعضی کشورها با این قدرت مخالف هستند و در این زمینه شکایات مختلفی علیه گوگل تنظیم شده است. این نهادها می گویند که گوگل با بهره گیری از اقدامات ضد رقابتی جلوی پیشرفت موتورهای جست وجوی رقیب را می گیرد.
نکته این است اثبات رفتار غیراخلاقی گوگل تقریبا غیرممکن است زیرا تسلط گوگل بر این فضا به ماهیت منحصربه فرد موتورهای جست وجو برمی گردد. موتورهای جست وجو به الگوریتم ها متکی هستند و الگوریتم ها هم به داده ها احتیاج دارند. هر چقدر افراد بیشتری از موتور جست وجوی گوگل استفاده نمایند، این شرکت داده های بیشتری جمع آوری می نماید و در نتیجه الگوریتم های آن هوشمندتر می شوند و سرویس های این شرکت بهتر می توانند احتیاجهای کاربران را رفع نمایند.
به عبارت دیگر، تسلط گوگل بر فضای موتورهای جست وجو را می توان به اسم اثر گلوله برفی توصیف کرد؛ مردم می خواهند از آن استفاده نمایند زیرا از موتورهای جست وجوی رقیب بهتر است و هرچقدر افراد بیشتری از آن استفاده نمایند، عملکرد گوگل در این حوزه بهتر می گردد.
2021؛ طراحی اولین چیپست موبایل
مدتی قبل گوگل خبر ساخت اولین تراشه اختصاصی خود را رسما خاطرنشان کرد که قرار است برای گوشی های سری پیکسل 6 استفاده گردد. گوگل با این کار از نظر سخت افزاری کنترل بیشتری برای عملکرد گوشی های خود خواهد داشت. باید خاطرنشان کنیم گوگل حالا با این کار، از نظر فناوری طراحی تراشه های اختصاصی به اپل، سامسونگ و هواوی ملحق می گردد.
گام های بعدی گوگل
در حالی که گوگل از طرف نهادهای نظارتی کشورهای مختلف تحت فشار قرار گرفته تا به رقبا اجازه رشد دهد، اما آیا چنین اتفاقی رخ خواهد داد؟ به اسم مثال کدام پلتفرم در آینده نزدیک می تواند جایگزین یوتیوب گردد؟ حتی اپل که بودجه بسیار هنگفتی را در اختیار دارد، همچنان برای توسعه رقیب گوگل مپ تقلا می نماید.
به جرأت می توان گفت که گوگل در آینده نزدیک با مشکل جدی روبه رو نمی گردد. البته این مطلب به معنای آن نیست که گوگل همیشه برترین تصمیم ها را می گیرد. این شرکت طی 23 سال فعالیت خود اشتباهات متعددی مرتکب شده ولی شگفت انگیز بودن فرایند تبدیل گوگل از یک موتور جست وجوی ساده به یک غول اینترنتی همه فن حریف را نمی توانیم کتمان کنیم.
منبع: XDA-Developers
منبع: دیجیکالا مگ