خبرنگاران عزت الله انتظامی و فیلم هایی که کمتر دیده شد - وبلاگ باران علم

به گزارش وبلاگ باران علم، تهران- خبرنگاران- عزت الله انتظامی در بیش از 50 فیلم سینمایی و نزدیک به 60 سال فعالیت در عرصه بازیگری آنچنان در نقش های متفاوت، تاثیرگذار و باورپذیر ظاهر شده که لقب آقای بازیگر به پاس این تعدد و تفاوت آثار به وی اعطا شده است.

استاد گرانقدر، عزت سینمای ایران، باباعزت مهربونم، تولدت مبارک. ازخداوند عظیم، خالق هستی و بشریت برایت سلامتی و تندرستی خواهانم و اینکه سایه شمار و از سر فرهنگ و هنر این مرزو بوم کم نکنه، ای تکرارناشدنی، همواره بهتون اقتدا کردم و خواهم کرد.

این پیامی است که پرویز پرستویی همزمان با تولد 92 سالگی عزت الله انتظامی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام منتشر کرد و از انتظامی با صفاتی چون تکرارناشدنی یاد کرد. واقعیت اینست که نسل نخست بازیگری ایران شامل عزت اللهانتظامی، محمدعلی کشاورز،داوود رشیدی، علی نصیریان و جمشید مشایخی نسلی تکرارنشدنی به شمار می آیند که هم از نظر خلق نقش های ماندگار و هم به لحاظ مرام و مسلک هنرمندی، کلاس درسی برای نسل های جوان تر و بعدتر سینمای ایران بودند. حقیقتی که هم اکنون و با وجود درگذشت شماری از این پیشکسوتان بیش از پیش احساس می گردد و گویی سینمای ایران نتوانسته جانشینان مناسبی برای این نسل طلایی بازیگری برای خود جایگزین کند.

26 مرداد تاریخ درگذشت آقای بازیگری ایران و عزت سینمای ایران عزت الله انتظامی است، مردی که به سختی می توان نقش ضعیفی را در کارنامه کاریش جستجو کرد و حتی در فیلم های بد و ضعیف هم انتظامی از برگ برنده های فیلم برای دیده شدن و تاثیرگذاری قصه و درونمایه اثر محسوب می شد.

با این مقدمه کوتاه در این گزارش سعی شده به بعضی از آثار مهجور و کمتر دیده شده آقای بازیگر نگاهی اجمالی انداخته گردد تا وجوه تاریک و آثار نه چندان مشهور انتظامی نیز بار دیگز بازبینی و بازخوانی گردد.

خانه خلوت از مهدی صباغ زاده

خانه خلوت محصول 1370 خورشیدی که در جشنواره بین المللی فجر، 4 سیمرغ بلورین دریافت کرد و در 4 رشته از جمله بازیگری عزت الله انتظامی نامزد شد یکی از این فیلم های کمتر دیده شده در کارنامه عزت الله انتظامی است. فیلمی به کارگردانی مهدی صباغ زاده و نویسندگی حسن قلی زاده و اصغر عبداللهی و با بازی بازیگرانی همچون عزت الله انتظامی، نیکو خردمند، فاطمه گودرزی، جهانگیر فروهر و رضا رویگری که برنده سیمرغ بهترین فیلمنامه در آن سال شد.

مهدی صباغ زاده کارگردان این فیلم از مرحوم انتظامی به عنوان بازیگری که می اندیشید و روی همه نقش هایش فکر می کرد، یاد نموده و گفته است، کاش بازیگران امروز از او یاد بگیرند.

صباغ زاده پس از درگذشت این بازیگر به بیان خاطره ای از او پرداخته بود و گفت: یادم می آید یک روز در زیرزمینی که لوکیشن ما بود، قرار بود، صحنه ای را ضبط کنیم که آقای انتظامی و مرحوم نیکو خردمند بازی داشتند. قرار بود، ایشان در آن صحنه شعری را بخوانند و همسرش که خانم خردمند بود، وقتی پایین می آمدند، متوجه می شدند که ایشان حالشان بد است. من به آقای انتظامی گفتم این صحنه را طور دیگری بگیریم، بهتر است و گفتم شما بنشینید و زیر آواز بزنید و حالت شیدایی پیدا کنید و بعد هم میز را بشکنید و تنگ آب را که روی میز است روی خودتان بریزید. اینطور همسرتان که در فیلم خانم خردمند هستند هم متوجه می شوند که حالتان بد است. وقتی این را گفتم آقای انتظامی قبول نکردند و گفتند مگر من فردینم که بزنم زیر آواز؟ برایشان بار دیگر منظورم را شرح دادم و گفتم نمی خواهم با صدای بلند بخوانید، همین زیر لب خواندن هم کفایت می نماید اما باز هم ایشان قبول نکردند و به حیاط رفتند و مشغول راه رفتن شدند. چند دقیقه ای راه رفتند، خانم مهوش جزایری طراح صحنه با ایشان صحبت کردند قبول نکردند، آقای زرین دست صحبت کردند، باز هم راضی نشدند، خلاصه چند دقیقه دیگر قدم زدند، صدایشان زدم و گفتم آقای انتظامی چه کار کنیم؟ با همان لحن خودشان گفتند، آقای صباغ زاده ولمان کن بابا. خلاصه نیم ساعت بعدش آمدند و گفتند برویم و بگیریم. وقتی که آمدند آن صحنه را بسیار عالی و درجه یک اجرا کردند اما دوست داشتند راجع به تغییرات فکر نمایند و بعد از اینکه آمادگی شان را پیدا کردند، برای ضبط آمدند. انتظامی از آن دسته بازیگرانی بود که می اندیشید. او کم آدمی نبود و روی همه نقش ها و کارهایش فکر می کرد.

چمدان از جلال مقدم

چمدان هشتمین فیلم جلال مقدم در مقام کارگردان و محصول 1365 خورشیدی است. همکاری جلال مقدم و انتظامی که هر 2 از هنرمندان موج نوی سینمای ایران در آن موقع بودند به خودی خودی برای هواداران سینمای متفاوت و هنری ایران جذابیت فراوانی داشت. چمدان داستان خانواده ای در راه سفر به یکی از شهرهای شمالی کشور است که چمدانی را پیدا می نمایند. کشمکش برای تصاحب چمدان یا بازگرداندن آن بین سرنشینان اتومبیل که 2 زوج جوان و میانسال هستند در می گیرد. مرد جوان معتقد است که باید از محتوای چمدان با اطلاع شد و پیرمرد نظرش مغایر اوست و اصرار دارد که شرط امانتداری بازگرداندن چمدان بدون هرگونه تصرفی است، کشمکش ادامه دارد. انتها ماجرا درست خلاف آن چیزی است که 2 زوج تصورش را دارند. انتظامی نقش پدر خانواده و امین تارخ ایفاگر داماد خانواده اند.

صادق نموده از ناصر تقوایی

صادق نموده از جمله فیلم های با تم انتقام سینمای ایران است که در دهه 50 خورشیدی موضوع چند فیلم مطرح آن دوران بود. صادق نموده نخستین و آخرین همکاری انتظامی با ناصر تقوایی بود که او در کنار بازیگرانی مثل سعید راد و محمدعلی کشاورز در آن به ایفای نقش ژاندارم فیلم پرداخت. صادق نموده بر پایه واقعیت ساخته شده و البته به گفته انتظامی دست هایی هم در واقعه تاریخی برده شده تا فیلم از منظر سینماتیک جذاب تر باشد. همکاری او با ناصر تقوایی در این فیلم باعث شد که او برای ایفاگری نقش دایی جان ناپلئون در سریالی به همین نام انتخاب گردد اما بعدها به علت مشغله کاری نتوانست این نقش را بازی کند؛ موضوعی که انتظامی بارها در گفت وگوهایش بابت آن ابراز ناراحتی نموده بود.

گاو خونی از بهروز افخمی

گاوخونی نیز یکی از آثار مهجور سینمای ایران است که به تبع نقش آفرینی انتظامی نیز در آن، نتوانست آن طور که باید و شاید دیده گردد. گاو خونی هشتمین فیلم بهروز افخمی اقتباسی از داستان جعفر مدرس صادقی است که روایت داستان و رمانی از داستان کهن رستم و سهراب است که چگونه نسل قبلی و رستم ها به خاطر خواسته و عقاید شخصی شان باعث نابودی سهراب ها می شوند.

در گاو خونی هم باز انتظامی نقشی کم و بیش خبیث و منفی را بازی می نماید؛ یکی از همان رستم ها. یک پدر نامهربان که تا می توانسته پسرش را از خود دور نموده است. این نقش آفرینی در گاو خونی نشان می دهد که کارنامه کاری انتظامی در گذر سالیان آکنده از شخصیت های منفی، لحظات شرارت بار و اخلاقیاتی شیطانی است که در نقش های مختلف تکرار می شوند. در اینجا بازی انتظامی بیشتر در نگاه و میمیک های(حرکات نمایشی که نمایانگر اعمال و احساسات است) ظریف چهره بروز پیدا می نماید که ظاهری پرجذبه و ترسناک را نتیجه می دهد تا تماشاگر هم مانند پسر با پدر احساس نزدیکی و صیمیت نکند. او بیش از اینکه از کلام استفاده کند و در مقام یک پیشکسوت که حالا در زمان ساخت گاو خونی بیش از 40 سال حضور پربار در سینما ایران را پشت سر گذاشته است با استفاده از حداقل ها و اکت هایی تقلیل گرایانه شکل جدیدی از بازی خود را ارایه می دهد. در اینجا انتظامی به شکلی از ایجاز می رسد و این می تواند آن روی سکه شکل نقش آفرینی او در اجاره نشین ها باشد که نماد پرگویی و اکت های متعدد و فراوان در کارنامه بازیگری اوست.

سایه روشن از حسن راهنمایی

سایه روشن دهمین فیلم حسن راهنمایی است که از قضا هیچ نسبت فامیلی با نویسنده معروف صادق راهنمایی هم ندارد. این فیلم که از جمله فیلم های مهجور کارنامه بازیگری عزت الله انتظامی است در 1380 خورشیدی و با بازی عزت الله انتظامی، احمد نجفی و هنگامه قاضیانی به نمایش در آمد. در خلاصه داستان فیلم چنین آمده است که در سواحل بندر انزلی، جسد زن مسنی پیدا می گردد. کارآگاه علوی عکسی از جسد پیدا می نماید که شماره تلفن خودش و کافه مهتاب پاتوق همیشگی او پشت آن نوشته شده است. با پیگیری معین می گردد که نام مقتول پری بوده که برای دربندی، رییس باند خلافکار شهر کار می نموده. همچنین علوی در می یابد که نام اصلی مقتول ژانت بوده و چون قصد افشای باند دربندی را داشته به قتل رسیده است و... و.